دانشگاه خوارزمی- صفحه نمایش اخبار
روش تحقیق در علم اطلاعات و دانش‌شناسی اثر دکتر یزدان منصوریان منتشر شد.

حذف تصاویر و رنگ‌ها  | تاریخ ارسال: 1394/10/30 | 

کتاب «روش تحقیق در علم اطلاعات و دانش‌شناسی» شامل ده فصل است. مولف در فصل اول به مبانی نظری تحقیق می‌پردازد و مفاهیم پایه را - همچون نظریه، فرضیه، جامعه پژوهش، نمونه‌گیری و غیره - معرفی می‌کند. فصل دوم با عنوان «گام‌های اصلی در فرآیند پژوهش» به معرفی مراحل تحقیق از بیان مسئله تا ارائه گزارش نهایی اختصاص دارد. نویسنده در فصل سوم پس از تعریف پارادایم به توضیح سه رویکردِ کمّی، کیفی و ترکیبی پرداخته و آن‌ها را مقایسه می‌کند. سپس، او در فصول چهارم و پنجم به بررسی روش‌های متداول کمّی و کیفی می‌پردازد. در فصل چهارم خواننده با پژوهش‌های کمّی نظیر «پیمایشی»، «تجربی یا آزمایشی»، «شبه آزمایشی»، «همبستگی»،«علّی پس رویدادی» و «امکان‌سنجی و زمینه‌یابی»آشنا می‌شود.  فصل پنجم شامل معرفی روش‌های کیفی است، نظیر «نظریه پردازی زمینه‌ای یا داده‌بنیاد»، «پدیدارشناسی»، «اقدام پژوهی»، «مطالعۀ موردی»، «قوم نگاری»،«قوم نگاری خودنوشت» و«مطالعات تاریخی».

فصل ششم به اخلاق پژوهش اختصاص دارد و مولف پس از تبیین اصولی نظیر «راستی و درستی»، «رعایت انصاف»، «رعایت مالکیت معنوی و حقوق مؤلف»، اخلاق پژوهش را در تعامل با جامعۀ پژوهش در چهار اصل «خودمختاری در تحقیق»، «رعایت محرمانگی»، «احترام به حریم خصوصی» و «حفاظت از گروه مورد مطالعه» توضیح می‌دهد. مصادیق فریبکاری در پژوهش شامل «سرقت علمی»، «کاستی در استناد»، «استنادهای کاذب»، «تحریف داده‌ها»، «داده‌سازی» و «تفسیرهای مغرضانه» از دیگر مباحثی است که نویسنده به تشریح آنها پرداخته است. فصل هفتم به دو مفهوم محدوده و محدودیت در پژوهش اختصاص دارد. مولف در فصل هشتم با عنوان «استدلال و لغزش‌های استدلالی» پس از بحث دربارۀ تفکر منطقی و استدلال به آفت‌های آن نظیر مغالطه‌ها می‌پردازد و چگونگی پرهیز از آنها را تبیین می کند.

فصل نهم به مباحث پژوهشی علم اطلاعات و دانش‌شناسی در هشت حوزۀ موضوعی اختصاص دارد. سرانجام خواننده در فصل دهم با ساختار کلی گزارش‌های پژوهشی نظیر پایان‌نامه و نکات نگارشی آشنا می‌شود و از اهمیتِ جامعیت، شفافیت، انسجام و یکدستی در نگارش آگاه می‌گردد. هرچند کتاب حاضر اثری تخصصی در علم اطلاعات و دانش‌شناسی است، اما به دلیل پرداختن به مباحث بنیادین روش تحقیق می‌تواند برای دانشجویان سایر رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی نیز مفید باشد.

نشانی مطلب در وبگاه دانشگاه خوارزمی:
http://khu.ac.ir/find-1.9406.15190.fa.html
برگشت به اصل مطلب